W projekcie nowelizacji ustawy o sporcie na razie brak zapisów o molestowaniu

- Projekt jest w tej chwili w pracach rządowych. Jego część, bo my przedstawiliśmy te najbardziej palące problemy, które - mamy też taką nadzieję - nie będą dyskusyjne. Ufam, że w styczniu ta sprawa zostanie załatwiona - przekazał PAP minister sportu i turystyki Jakub Rutnicki.

Jego zdaniem jest duża szansa, że w lutym ustawa trafi pod obrady Sejmu.

Senatorowie Adam Bodnar i Artur Dunin, powołując się na raport RPO, zwrócili się do Ministerstwa Sportu i Turystyki z prośbą o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Przypomnieli, że poprzednia, uchwalona przez Sejm jesienią 2024, nowelizacja wprowadzała szereg istotnych zmian dotyczących zasad organizacji sportu profesjonalnego, jak również ochrony praw zawodników. Ustanawiała m.in. nową instytucję Rzecznika ochrony praw zawodników i innych osób uczestniczących we współzawodnictwie sportowym. W ustawie były także zapisy dotyczące walki z przemocą i molestowaniem w sporcie. Nie były one kwestionowane przez Andrzeja Dudę, który jednak nie podpisał ustawy, a 23 grudnia 2024 roku skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego w trybie prewencyjnym. TK nie wydał do tej pory wyroku.

- Jesteśmy bardzo otwarci. Chciałbym znowu wszystko zawrzeć w nowelizacji ustawy. Jak przejdzie pierwszy pakiet, który nie budził kontrowersji, będziemy zgłaszać kolejny - dodał Rutnicki.

Jak wynika z informacji znajdujących się w dyspozycji RPO, molestowanie i molestowanie seksualne w sporcie są jednymi z najbardziej jaskrawych przejawów dyskryminacji ze względu na płeć. Rzecznik jednoznacznie negatywnie ocenił wszelkie przypadki naruszania godności zawodniczki i zawodnika w relacjach z trenerami, współzawodnikami czy jakimikolwiek innymi osobami zaangażowanymi w proces szkolenia sportowego.

Zaproszenie do udziału w badaniu zostało skierowane do pełnoletnich zawodniczek i zawodników, uczestniczących w sporcie wyczynowym organizowanym przez wszystkie 69 polskich związków sportowych. Z 19 nie nadeszła żadna odpowiedź. Oznacza to, że zawodnicy i zawodniczki z 28 procent związków nie wzięli udziału w badaniu.

Raport powstał na podstawie ankiet od 776 zawodników i zawodniczek. Badani najczęściej byli w wieku 18-24 lata (48 procent) i 25-34 lata (21). Wśród respondentek i respondentów przeważały osoby o wykształceniu wyższym (46 procent) i średnim (40). Najwięcej kompletnych odpowiedzi nadesłano z Polskiego Związku Piłki Nożnej - 175, Polskiego Związku Tanecznego - 97 i Aeroklubu Polskiego - 64.

W kwestionariuszu respondentom zaprezentowano 21 stwierdzeń odnoszących się do molestowania lub molestowania seksualnego. Prawie połowa badanych osób (48 procent), w tym większość to kobiety, stwierdziła, że doświadczyła przynajmniej jednej sytuacji dotyczącej molestowania lub molestowania seksualnego w ramach wyczynowego uprawiania sportu. Osoby trenujące w ramach związku sportowego najkrócej (1-3 lata) lub najdłużej (ponad 20 lat) rzadziej deklarowały, że doświadczyły przynajmniej jednej sytuacji molestowania.

Przeważająca część uczestników ankiety (63 procent) odpowiedziała, że w ich klubie lub związku nigdy nie były przeprowadzane szkolenia dotyczące równego traktowania, właściwego kształtowania relacji z zawodniczkami i zawodnikami tak, by nie dochodziło do molestowania i molestowania seksualnego.

Negatywnymi sytuacjami, których najczęściej doświadczały badane osoby, było: wyśmiewanie się, ubliżanie lub obrażanie, krzyczenie lub krzyczenie przy używaniu wulgarnych wyrazów (czego doświadczyło 26 procent badanych osób); ignorowanie lub lekceważenie, niesprawiedliwe pomijanie przy ustalaniu nagród, stypendiów, list zawodników, wynagradzaniu lub stawianie wyższych wymagań niż wobec innych zawodników (24 proc.), seksistowskie uwagi lub żarty (12 proc.) oraz takie prowadzenie treningu, które doprowadziło do odczuwania silnego fizycznego bólu lub bycie zmuszanym do kontynuowania treningu lub rywalizacji mimo kontuzji lub wyczerpania (także 12 proc).

Z raportu wynika również, że 78 procent spośród osób, które doświadczyły przynajmniej jednego przypadku molestowania, jako najpoważniejszą wskazało sytuację z obszaru znęcania się psychicznego. W zdecydowanej większości (85 procent) wobec domniemanego sprawcy, zdaniem badanych, nie zostały wyciągnięte konsekwencje. Jednocześnie dla 75 procent badanych doświadczenie sytuacji molestowania miało negatywne skutki. Najczęściej wymieniano: uczucie gniewu i/lub rozczarowania (43 proc.), zaniżona samoocena, uczucie upokorzenia (36), częste wracanie myślami do tej sytuacji (36). Najczęściej sprawcą molestowania był trenerka lub trener (42 proc.) albo inna zawodniczka lub zawodnik (34).

Jednym z głównych zaleceń raportu RPO jest „wprowadzenie na mocy ustawy o sporcie obowiązku przyjęcia przez polskie związki sportowe regulaminu antydyskryminacyjnego określającego zasady przeciwdziałania wszelkim przejawom dyskryminacji w sporcie, w tym molestowaniu i molestowaniu seksualnemu”. (PAP)

mask/ pp/

Polska, Warszawa