Prezydent spotkał się z Małgorzatą Manowską i Bogdanem Święczkowskim

„Rozmowy dotyczyły stanu praworządności w Polsce i sytuacji w wymiarze sprawiedliwości. Omówiono funkcjonowanie Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego – instytucji kluczowych dla utrzymania porządku ustrojowego państwa, ale także dla zabezpieczenia praw obywateli” – czytamy we wpisie, do którego dołączono zdjęcie prezydenta ze Święczkowskim.

Spór o wymiar sprawiedliwości trwa już od niemal dekady i dotyczy obsady Trybunału Konstytucyjnego, ukształtowania i działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz funkcjonowania Sądu Najwyższego. Spór zaognił się szczególnie w ubiegłym tygodniu, gdy prezydent Karol Nawrocki odmówił nominacji 46 sędziów. Zapowiedział ponadto, że przez najbliższe pięć lat żaden sędzia, który kwestionuje konstytucyjne uprawnienia prezydenta, polską konstytucję i polski system prawny, nie może liczyć na nominację sędziowską i awans.

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek, odnosząc się do decyzji prezydenta o odmowie nominacji sędziów, ocenił, że jeśli te 46 osób przeszło przez „neoKRS”, a prezydent odmówił, dlatego że była wadliwie ukształtowana Krajowa Rada Sądownictwa, to może tylko „przyklasnąć prezydentowi”.

KRS w obecnym kształcie powstała bowiem na mocy nowelizacji z grudnia 2017 r. ustawy o Radzie wprowadzonej w czasach rządów PiS, zgodnie z którą od 2018 r. 15 sędziów-członków KRS wybieranych jest przez Sejm, choć wcześniej byli oni wybierani przez środowiska sędziowskie.

Zmiana z 2017 r. stała się powodem stawianych przez ówczesną opozycję, a przez rządzących obecnie, zarzutów upolitycznienia KRS i kwestionowania statusu osób powołanych na urząd sędziego z udziałem tak ukształtowanej KRS. Na wadliwość procedury wyłaniania sędziów z udziałem obecnej KRS wskazywały w ostatnich latach też orzeczenia europejskich trybunałów – TSUE i ETPC.

Ponadto politycy koalicji rządzącej wielokrotnie podkreślali, że obecny Trybunał Konstytucyjny stał się instytucją, którą Prawo i Sprawiedliwość wykorzystuje instrumentalnie do podważania ustaw i uchwał obecnego parlamentu – zwłaszcza tych, które są dla tej partii niewygodne. Jako przykład wskazują m.in. orzeczenie o niezgodności z konstytucją uchwały w sprawie powołania komisji śledczej ds. Pegasusa, a także sprawę wymogu większości 3/5 przy stawianiu szefa KRRiT przed Trybunałem Stanu.

Od marca 2024 r., po uchwale Sejmu dotyczącej TK, orzeczenia Trybunału nie są publikowane w Dzienniku Ustaw.

W odniesieniu do Sądu Najwyższego przez polityków obecnie rządzącej koalicji i część prawników kwestionowane są dwie izby SN - Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Odpowiedzialności Zawodowej, w której orzekają sędziowie wyłonieni przez KRS po 2017 r. (PAP)

kl/ ugw/

Polska, Warszawa